Wprowadzenie
Morska energetyka wiatrowa jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się sektorów odnawialnych źródeł energii na świecie. Polskie wybrzeże Bałtyku, ze swoimi korzystnymi warunkami wietrzności i stosunkowo płytkim szelfem, stanowi idealne miejsce do rozwoju tej technologii. Jakie możliwości otwierają się przed polskim sektorem energetycznym i gospodarką dzięki inwestycjom w morskie farmy wiatrowe?
Potencjał polskiego wybrzeża
Polskie obszary morskie mają ogromny potencjał dla rozwoju energetyki wiatrowej. Według szacunków ekspertów, możliwa do zainstalowania moc na polskim obszarze Morza Bałtyckiego wynosi nawet 12-14 GW. To niemal tyle, ile obecnie wynosi łączna moc zainstalowana w polskim systemie elektroenergetycznym ze wszystkich źródeł odnawialnych.
Bałtyk charakteryzuje się korzystnymi warunkami wietrznymi - średnia prędkość wiatru na wysokości 100 metrów nad poziomem morza wynosi około 9-10 m/s, co jest wartością wystarczającą do efektywnej produkcji energii. Dodatkowo, stosunkowo niewielka głębokość Morza Bałtyckiego (w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej w większości poniżej 50 metrów) umożliwia stosowanie tańszych technologii fundamentowania turbin.
Morskie farmy wiatrowe mogą stać się kołem zamachowym dla polskiej gospodarki, tworząc nowy łańcuch dostaw i tysiące miejsc pracy.
Plany rozwojowe i ramy prawne
W 2021 roku uchwalona została ustawa o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych, która stworzyła stabilne ramy prawne dla inwestycji w offshore. Zgodnie z Polityką Energetyczną Polski do 2040 roku, planuje się osiągnięcie 5,9 GW mocy zainstalowanej w morskich farmach wiatrowych do 2030 roku oraz 11 GW do 2040 roku.
Pierwsza faza rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce obejmuje projekty, które otrzymały już lub wkrótce otrzymają decyzję o wsparciu w formie kontraktów różnicowych (CfD). Wśród największych projektów znajdują się:
- Baltica 2 i Baltica 3 - realizowane przez PGE i Ørsted, o łącznej mocy około 2,5 GW
- Baltic Power - wspólny projekt ORLENU i Northland Power, o mocy 1,2 GW
- BC-Wind i MFW Bałtyk - realizowane przez Polenergię i Equinor, o łącznej mocy około 1,4 GW
Korzyści ekonomiczne i społeczne
Rozwój morskiej energetyki wiatrowej może przynieść Polsce liczne korzyści gospodarcze i społeczne:
- Lokalne łańcuchy dostaw - szacuje się, że do 30% komponentów dla morskich farm wiatrowych może być dostarczanych przez polskie firmy
- Nowe miejsca pracy - według analiz, budowa 1 GW mocy w offshore wind może wygenerować nawet 7 tysięcy miejsc pracy w fazie budowy i 100-300 stałych miejsc pracy podczas eksploatacji
- Rozwój portów - porty w Gdyni, Gdańsku, Szczecinie i Świnoujściu mogą stać się centrami logistycznymi i serwisowymi dla farm wiatrowych
- Wzrost udziału OZE - morskie farmy wiatrowe będą istotnym elementem w osiągnięciu celów klimatycznych i zwiększeniu niezależności energetycznej Polski
Wyzwania technologiczne i infrastrukturalne
Pomimo ogromnego potencjału, rozwój morskiej energetyki wiatrowej w Polsce stoi przed kilkoma wyzwaniami:
Jednym z kluczowych wyzwań jest rozbudowa sieci przesyłowej, która umożliwi odbiór energii z morskich farm wiatrowych i jej transport do centrum kraju. Konieczna będzie budowa nowych stacji transformatorowych na lądzie oraz linii przesyłowych wysokiego napięcia.
Innym istotnym aspektem jest stworzenie odpowiedniego zaplecza portowego. Polskie porty wymagają dostosowania do potrzeb sektora morskiej energetyki wiatrowej, w tym budowy specjalistycznych terminali do transportu i składowania komponentów turbin o ogromnych rozmiarach.
Dodatkowo, Polska musi rozwinąć krajowe kompetencje w zakresie produkcji komponentów, instalacji i serwisowania morskich farm wiatrowych, aby maksymalizować korzyści ekonomiczne płynące z tego sektora.
Przyszłość morskiej energetyki wiatrowej w Polsce
Perspektywy dla rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce są obiecujące. Wraz z rozwojem technologii, koszty produkcji energii z tego źródła systematycznie spadają, co sprawia, że staje się ono coraz bardziej konkurencyjne wobec konwencjonalnych źródeł energii.
W kolejnych dekadach możemy spodziewać się również rozwoju pływających farm wiatrowych, które pozwolą na wykorzystanie obszarów o większych głębokościach, zwiększając tym samym potencjał polskiego wybrzeża.
Morska energetyka wiatrowa ma szansę stać się jednym z filarów transformacji energetycznej Polski, przyczyniając się do redukcji emisji CO2, zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego oraz rozwoju nowoczesnych gałęzi przemysłu.
